ภาพบรรยากาศในคืน พิธีสวดเบิก ๔ วาร พุทธาเทวาภิเษก ตามฉบับล้านนา เขลางค์นคร(มีที่เดียว) ณ วัดศรีล้อม ตำบลเวียงเหนือ อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง

05 มกราคม 2567 ยอดผู้ชม 365 ครั้ง
            รำลึก ๑๑๑ ปี ชาติกาล หลวงพ่อเกษม เขมโก
             #ว่าด้วยพิธีการสวดเบิก "สี่วาร"
                    การสวดเบิกเป็นบทสวดมนต์ที่ใช้ในพิธีอบรมพระเจ้า หรือการอบรมสมโภชพระเจ้า ซึ่งก็คือการเบิกเนตรพระพุทธรูป เป็นการสมโภชเมื่อสร้างพระพุทธรูปใหม่ หรืออาจนำพระพุทธรูปเก่ามาทำพิธีบวชใหม่ก็ได้ บทสวดเบิกจะเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า ซึ่งพระสงฆ์และสามเณรจะประสานเสียงกันด้วยเสียงสูงต่ำ พระสงฆ์สวดเสียงต่ำ สามเณรสวดเสียงสูงและเล็ก เป็นทำนองเสนาะไพเราะ ซึ่งการสวดเบิกไม่ใช่ใครก็ทำได้แต่ต้องมีการฝึกฝนกันเป็นเวลานาน ส่วนใหญ่มักจะนิมนต์พระสงฆ์หรือเณรจากที่อื่นที่มีความสามารถในการสวดและมีเสียงที่ไพเราะมาร่วมสวดกับพระสงฆ์ประจำวัดในการเตรียมงาน ชาวบ้านจะช่วยกันนำดอกไม้มาตกแต่งอาสนะ นำทางมะพร้าวมาทำซุ้มพิธีสวดเบิกในวิหาร นอกเหนือจากการนำ #พระพุทธรูปใหม่หรือนำพระพุทธรูปที่มีอยู่มาสมโภชเพื่อเสริมบารมีพระพุทธรูปแล้ว ชาวบ้านยังนำนิยมนำสิ่งของอื่นๆ มาเข้าร่วมพิธีสวดเบิกปะพรมน้ำมนต์เพื่อเสริมชะตาบารมี ปัดเคราะห์ เสริมสร้างสิริมงคลให้กับตนเองหรือครอบครัว อาทิ #เครื่องรางของขลัง ที่เชื่อกันมาหากนำเครื่องรางของขลังมาเข้าพิธีแล้วจะทำให้ในปีนั้นจะประสบแต่ความสุขร่มเย็น จะเดินทางไกลปลอดภัย หรือกระทั่งรถยนต์ รถไถ โดยจะนำสายสิญจน์มาผูกโยงจากซุ้มสวดเบิกไปยังรถของตนที่จอดรวมกันอยู่ในลานวัด #นอกจากนี้ชาวบ้านยังนิยมนำทรายและสายสิญจน์ใส่ถังหรือขันมาเข้าพิธี จุดประทีปบูชาพระธาตุเจดีย์บูชาวัด พอหลังจากพิธีสวดเบิกเสร็จสิ้นก็จะนำทรายไปโปรยทั่วลานบ้านของตนเอง และนำสายสิญจน์มาผูกมัดตรงประตูทางเข้าบ้านเพื่อปัดเป่าเคราะห์ร้ายหรือความทุกข์ออกไปจากบ้าน
                    การสวดเบิกต้องใช้คณะสงฆ์สามเณรที่มีระดับเสียงสวดที่ไม่เหมือนกันคือ เสียงทุ้ม เสียงสูง เสียงต่ำ และเสียงแหลม นับการสวดแต่ละครั้งเป็นวาร มีทั้งหมด 4 วาร
#วาร1 ชื่อ เอโส โน สตฺถา
#วาร2 ชื่อ ตสสฺ เย วรตฺติยา
#วาร3 ชื่อ อถโจข โส ภควา
#วาร4 ชื่อ โส ปฐมาภิสมฺพุทฺโธ หุตฺวา
                    เมื่อพระสงฆ์สวดในแต่ละวารจบ คณะศรัทธาจะมีตีฆ้องตีกลองเป็นสัญญาณและเป็นการกระตุ้นให้คนฟังสวดเบิกตื่นตัวขึ้นมา เพื่อเตรียมตัวฟังสวดกันต่อไป การสวดเบิกมักจะเริ่มตั้งแต่หัวค่ำและสวดจนถึงรุ่งเช้าของวันใหม่ ตามธรรมเนียมปฏิบัติในตอนใกล้รุ่งเมื่อสวดเบิกเสร็จ พระสงฆ์จะเริ่มสวดอบรมสมโภชพระพุทธรูป บ้างอาจสวดธัมมะจักรแทนพุทธานุสสะติบ้าง แล้วต่อด้วยอวิชชา ปัจจยา สังขารา หากมีเวลาพอจะต่อสิริธิติมติเตโช เข้าหน้าสุโข ด้วยก็ได้ ครั้นสวดจบแล้ว นั่งคุกเข่าว่าวันทาหลวง คือวันทามิ พุทธัง จบแล้วกราบ 3 ครั้งเป็นอันเสร็จพิธี
                    เมื่อพิธีการสวดเบิกจบชาวบ้านที่มานั่งฟังจะแย่งกันดึงด้ายสายสิญจน์ ที่ผูกโยงกับอาสนะสวดเบิกกลับบ้าน เพื่อนำไปผูกข้อมือให้แก่ลูกหลานที่อยู่ทางบ้าน หรือนำไปผูกรถหรือนำติดตัวไปในที่ต่าง ๆ และ วัตถุมงคลที่เข้าพิธีสวดเบิก 4 วาร นี้จะมีความเข้มคลังและเมตตามาหานิยมมากยิ่งขึ้น ขออนุโมทนาบุญกับทุกท่านด้วยครับ

***ขอให้ทุกท่านมีแต่ โชคดี โชคดี โชคดี ตลอดไป***
#ภาพและข้อมูล ต้น ลำปาง